Dieta oczyszczająca – mit, czy niezastąpiony sposób na osiągnięcie zdrowia?

Współcześnie wiele słyszymy na temat szkodliwych toksyn, które na co dzień dostają się do naszego organizmu, powodując tym samym pogorszenie zdrowia i obniżone samopoczucie. Nie umknęło to także producentom suplementów diety, którzy w swojej ofercie proponują konsumentom preparaty witaminowe, których celem jest skuteczne oczyszczenie organizmu. Zarówno w programach poradnikowych, jak i na stronach internetowych znajdziemy także liczne informacje na temat diet oczyszczających, które w zaledwie kilka dni są w stanie oczyścić nasz organizm z nadmiaru szkodliwych toksyn, a tym samym zapewnić nam nienaganne zdrowie i dobre samopoczucie. Niemniej jednak, czy detoksykacja organizmu przy pomocy głodówek oraz/lub suplementów diety jest faktycznie niezbędna dla osiągnięcia zdrowia? A może istnieją inne, bezpieczniejsze sposoby na to, aby cieszyć się dobrym samopoczuciem przez długie lata? Odpowiedzi na te oraz inne pytania znajdziesz w dalszej części artykułu.

Spis treści:

Dieta oczyszczająca – najważniejsze założenia i czas trwania

Dieta oczyszczająca to zazwyczaj kilkudniowy program odżywiania, którego głównym celem jest oczyszczenie organizmu z nadmiaru szkodliwych toksyn. Zarówno w internecie, jak i w prasie popularnonaukowej znajdziemy różne rodzaje diet oczyszczających. Niemniej jednak, bez względu na rodzaj diety, możemy odnaleźć w nich kilka wspólnych mianowników, takich jak:

• Niska kaloryczność diety (zazwyczaj poniżej 1000 kcal);
• Spożywanie zwiększonych ilości wody niegazowanej;
• Ograniczenie spożywania wielu grup pokarmowych;
• Wykluczenie z jadłospisu wszelkich produktów przetworzonych;
• Krótki czas trwania;
• Wykluczenie (na czas stosowania diety oczyszczającej) wszelkich używek, takich jak palenie papierosów, spożywanie alkoholu.

W większości przypadków, dieta oczyszczająca trwa od 1 do maksymalnie 3 dni. W tym miejscu należy podkreślić, że nie jest ona dietą odchudzającą i pod żadnym pozorem nie należy stosować jej w celu utraty nadmiernej masy ciała. Twórcy diet oczyszczających, jak również producenci suplementów diety wierzą, że przygotowane przez nich jadłospisy oraz/lub preparaty będą w stanie uwolnić człowieka od szkodliwego działania toksyn. Niestety, niewielu twórców diet, a także producentów suplementów diety, jest w stanie określić, jakie konkretnie toksyny zaproponowany przez nich detoks ma za zadanie usunąć z organizmu człowieka.

[products_slider]

Komu zalecana jest dieta oczyszczająca?

Dieta oczyszczająca z roku na rok cieszy się rosnącą popularnością. W związku z tym, w mediach pojawia się coraz więcej informacji na jej temat. Zgodnie z zaleceniami twórców diet oczyszczających, jak również producentów suplementów diety, detoks powinny przeprowadzać osoby, które:

• Po pierwsze: na co dzień odczuwają nadmierne zmęczenie oraz problemy z koncentracją;
• Po drugie: dostrzegają u siebie pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci;
• Po trzecie: zmagają się ze spadkiem odporności organizmu;
• Po czwarte: na co dzień nie przestrzegają zaleceń zdrowego odżywiania i często sięgają po produkty przetworzone (w tym produkty typu fast-food);
• Po piąte: na co dzień palą papierosy lub sięgają po inne używki, na przykład alkohol, środki psychoaktywne;
• Po szóste: pracują w zanieczyszczonym środowisku;
• Po siódme: każdego dnia narażone są na szkodliwy wpływ toksyn pochodzących ze środowiska (np. na szkodliwe działanie spalin).

Kto powinien unikać diety oczyszczającej?

Chociaż dieta oczyszczająca trwa zazwyczaj 1 dzień (lub maksymalnie 3 dni), może doprowadzić do wywołania nieprzyjemnych objawów, a nawet do sytuacji zagrożenia stanu zdrowia. W związku z faktem, iż jest ona bardzo niskokaloryczna nie mogą stosować jej:

• Kobiety w ciąży oraz matki karmiące piersią;
• Osoby z niedoborem masy ciała;
• Osoby poniżej 18 roku życia;
• Osoby zmagające się z zaburzeniami czynności tarczycy;
• Osoby zmagające się z chorobami przewlekłymi, w tym przede wszystkim z chorobami nowotworowymi, jak również z chorobami w obrębie układu sercowo-naczyniowego;
• Osoby zmagające się z określonymi chorobami autoimmunologicznymi, w tym z cukrzycą;
• Osoby starsze;
• Osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania, w tym z anoreksją, bulimią oraz ortoreksją.

Najpopularniejsze rodzaje diet oczyszczających

Na fali popularności diet oczyszczających powstało wiele jej rodzajów. Poniżej pokrótce przedstawione zostały przykłady detoksów, które są najczęściej stosowane.

DIETA SOKOWA – to bez wątpienia jedna z najpopularniejszych diet oczyszczających. Jest to dieta owocowo-warzywna, która polega na wyłączeniu z jadłospisu produktów stałych i zastąpieniu ich pełnymi witamin sokami, stworzonymi na bazie świeżych warzyw i owoców. Zaletą diety sokowej jest dostarczanie do organizmu sporej dawki witamin i minerałów. Wadę stanowi natomiast niska kaloryczność jadłospisu i znikoma wartość białka oraz tłuszczów niezbędnych do zachowania dobrego zdrowia.

DIETA JABŁKOWA – to jedna z najbardziej restrykcyjnych diet oczyszczających. Polega ona na spożywaniu wyłącznie jabłek. Jedyne urozmaicenie diety może stanowić jedna porcja jogurtu naturalnego lub filiżanka zielonej herbaty. Kaloryczność diety jabłkowej nie przekracza zazwyczaj 500-600 kalorii na dobę. Warto przy tym pamiętać, że w przypadku większości osób dorosłych, wartość podstawowej przemiany materii wynosi około 1200-1300 kalorii na dobę. Dieta jabłkowa jest więc dietą skrajnie niedoborową. Stosowanie jej przez okres dłuższy niż 3 dni może doprowadzić do poważnych zaburzeń funkcjonowania organizmu.

DIETA WARZYWNO-OWOCOWA – to jadłospis opierający się o spożywanie zwiększonej ilości świeżych warzyw i owoców. Ponadto, wymaga ona wykluczenia z jadłospisu większości produktów stanowiących źródło pełnowartościowego białka oraz tłuszczów. Dieta warzywno-owocowa związana jest z obniżoną podażą kaloryczną. Dlatego też, jej długotrwałe stosowanie może stanowić sytuację zagrożenia dla naszego zdrowia.

DIETA JAGLANA – to jadłospis, którego podstawę stanowi gotowana kasza jaglana. Oprócz niniejszego produktu, dozwolone jest także spożywanie dowolnych warzyw i owoców w świeżej postaci. Dieta jaglana nie dopuszcza spożywania innych rodzajów zbóż – wyjątek stanowi siemię lniane. Niniejszy detoks nie może stosowany być przez osoby, które na co dzień zmagają się z zaburzeniami czynności tarczycy.

Co jeść na diecie oczyszczającej?

W poniższej tabeli przestawiono produkty, których należy unikać podczas stosowania diet oczyszczających. Ponadto, wybraliśmy dla Ciebie składniki spożywcze, których spożywanie może przyczynić się do zwiększenia efektywności tych procesów organizmu, które odpowiedzialne są za usuwanie szkodliwych toksyn.

[products_slider]

Zagrożenia wynikające ze stosowania diet oczyszczających

Stosowanie diet oczyszczających może nieść ze sobą wiele niekorzystnych konsekwencji dla zdrowia. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy detoks związany jest z wykluczeniem z jadłospisu licznej grupy produktów, stanowiących źródło wartościowych witamin i minerałów. Dostarczanie do organizmu nieodpowiedniej ilości kalorii może doprowadzić do osłabienia organizmu. Taka sytuacja ma miejsce zazwyczaj wtedy, gdy detoks stosowany jest przez okres dłuższy niż 1-3 dni. Wówczas może dojść zarówno do nieodżywienia, jak i zaburzeń elektrolitowych, a w konsekwencji do nieprawidłowego działania większości układów w organizmie. Wśród pozostałych niebezpieczeństw wynikających z długotrwałego stosowania diet oczyszczających możemy wyróżnić:

• Monotonny jadłospis;
• Brak kształtowania prawidłowych nawyków żywieniowych;
• Osłabienie układu odpornościowego;
• Osłabienie zdolności do zapamiętywania i koncentracji;
• Zawroty i bóle głowy;
• Zmniejszenie wydolności organizmu;
• Nasilone uczucie zmęczenia i problemy z zasypianiem.

Czy nasz organizm potrzebuje oczyszczania?

Jak się okazuje, słowo „detoks” jest często nadużywane. Niemniej jednak, skłania nas do refleksji nad własnym sposobem odżywiania. Wykorzystują to twórcy diet oczyszczających oraz suplementów diety, których nadrzędnym celem jest jak największa sprzedaż produktów, a nie samo dobro klientów. W tym miejscu warto zapamiętać, że organizm człowieka dysponuje szeregiem mechanizmów, które mają za zadanie oczyścić organizm z nadmiaru szkodliwych toksyn. Dzieje się to między innymi podczas oddawania moczu, wypróżniania się i pocenia. Należy również podkreślić, że to nasza wątroba pełni funkcję detoksykacyjną i dba o zachowanie równowagi organizmu. Dlatego też, jeśli nie zmagamy się z zaburzeniami czynności wątroby oraz/lub nerek, nie powinniśmy obawiać się o to, że w naszym organizmie gromadzi się za dużo toksyn. Niemniej jednak, nieodpowiednia dieta, niska aktywność fizyczna oraz spożywanie nadmiernych ilości alkoholu i palenie papierosów doprowadzają do uszkodzenia funkcjonowania większości naszych narządów. W związku z tym, jeśli chcemy zadbać o to, aby nasz organizm był wolny od nadmiaru szkodliwych toksyn, powinniśmy zacząć przede wszystkim od zmiany dotychczasowych nawyków żywieniowych.

Jak cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem na co dzień?

Poniżej przygotowaliśmy dla Ciebie 10 prostych wskazówek, dzięki którym zyskasz nie tylko dobre samopoczucie, ale także długoletnie zdrowie.

• ZASADA 1: Jedz przynajmniej 400g świeżych warzyw i owoców każdego dnia. Staraj się, aby warzywa stanowiły przynajmniej 50% Twojego posiłku. To właśnie w nich znajdziesz nie tylko cenne witaminy i minerały, ale także błonnik pokarmowy, który odpowiada za zachowanie prawidłowego rytmu wypróżnień;
• ZASADA 2: Pij przynajmniej 1,5 L wody każdego dnia. Woda jest niezbędna do życia. Utrzymuje właściwy poziom gospodarki wodno-elektrolitowej, a także przyczynia się do prawidłowej czynności układu moczowego;
• ZASADA 3: Zrezygnuj ze spożywania czerwonego mięsa. W miejsce wieprzowiny i wołowiny wprowadź drób, świeże ryby morskie oraz nasiona roślin strączkowych. Niniejsze produkty są doskonałym źródłem białka, a co najważniejsze nie zawierają w sobie szkodliwych dla zdrowia nasyconych kwasów tłuszczowych;
• ZASADA 4: Wybieraj produkty z pełnego zboża. To właśnie w nich znajdziesz wspomniany błonnik, a także wartościowe witaminy i minerały, które odpowiadają między innymi za utrzymanie prawidłowej czynności układu nerwowego oraz układu sercowo-naczyniowego;
• ZASADA 5: Nie smaż! Przyrządzaj swoje posiłki w piekarniku, gotując na parze lub przy użyciu grilla elektrycznego;
• ZASADA 6: Zrezygnuj z jedzenia żywności przetworzonej. To właśnie w takich produktach znajdziesz największą ilość szkodliwych substancji, które mogą przyczyniać się do zaburzenia funkcjonowania Twojego organizmu;
• ZASADA 7: Pamiętaj o spożywaniu regularnych posiłków w stałych odstępach czasu. Dzięki temu uregulujesz procesy metaboliczne Twojego organizmu. Staraj się nie podjadać między posiłkami, a jeśli już musisz to robić, wówczas sięgaj po świeże warzywa i owoce.
• ZASADA 8: Zrezygnuj z używek. Ogranicz spożywanie alkoholu do minimum, rzuć palenie i zrezygnuj ze spożywania nadmiernych ilości kawy oraz herbaty.
• ZASADA 9: Zadbaj o systematyczną aktywność fizyczną!
• ZASADA 10: Zadbaj o efektywny sen i odpoczynek w ciągu dnia.

Dieta oczyszczająca w opinii dietetyków

W opinii dietetyków dieta oczyszczająca jest dietą niedoborową, która nie kształtuje prawidłowych nawyków żywieniowych. Jest ona niebezpieczna dla zdrowia zwłaszcza wtedy, gdy stosowana jest przez okres dłuższy niż zalecane 3 dni. Eksperci z zakresu zdrowego żywienia podkreślają także, że dieta oczyszczająca nie jest dietą odchudzającą. Zwracają także uwagę na fakt, iż nie powinny stosować jej kobiety w ciąży, karmiące piersią, dzieci, osoby starsze oraz osoby, którym towarzyszą choroby przewlekłe.

Dieta oczyszczająca – przykładowy jadłospis

Poniżej przedstawione zostały dwie wersje jadłospisów opartych o zasady zdrowego odżywiania, których zadaniem jest zachowanie prawidłowej czynności organizmu, w tym prawidłowych procesów detoksykacyjnych.

Propozycja 1

• Śniadanie: płatki owsiane gotowane na wodzie z dodatkiem 1 łyżeczki miodu gryczanego, garści borówek, garści świeżych malin oraz pokruszonych orzechów włoskich. Do picia: szklanka wody z 1 łyżeczką świeżo wyciśniętego soku z cytryny;
• II Śniadanie: kanapka z 2 kawałków pieczywa pełnoziarnistego z dodatkiem łososia wędzonego, rukoli oraz cienkiego plasterka sera typu feta. Do tego garść pomidorków koktajlowych. Do picia: szklanka wody mineralnej;
• Obiad: Zupa krem z czerwonej papryki z dodatkiem prażonych nasion słonecznika. Do picia: szklanka wody mineralnej;
• Podwieczorek: koktajl na bazie banana z dodatkiem świeżych liści szpinaku, pomarańczy, 1 łyżeczki spiruliny oraz 1 łyżeczki miodu lipowego. Do picia: szklanka wody mineralnej;
• Kolacja: Sałatka z 2 gotowanych na twardo jajek, 2 garści sałaty lodowej, ½ zielonego ogórka, ½ papryki czerwonej, 5 pokrojonych w plastry rzodkiewek, z dodatkiem delikatnego sosu jogurtowo-koperkowego. Do picia: szklanka wody mineralnej.

Propozycja 2

• Śniadanie: omlet z 2 całych jajek i 1 białka, z dodatkiem świeżych liści szpinaku, pomidorków koktajlowych oraz czarnuszki. Do picia: szklanka wody mineralnej z dodatkiem soku wyciśniętego z cytryny;
• II Śniadanie: Sałatka owocowa z ½ banana, 1 kiwi, 2 mandarynek oraz garści czerwonych winogron. Do picia: szklanka wody mineralnej;
• Obiad: Grillowana pierś z kurczaka w rozmarynie. Do tego: puree z brokułów oraz surówka z czerwonych warzyw. Do picia: szklanka wody mineralnej;
• Podwieczorek: 200g warzyw pokrojonych w słupki z dodatkiem humusu o smaku pomidorowym. Do picia: szklanka soku pomidorowego oraz szklanka wody mineralnej;
• Kolacja: Kanapki z pieczywa pełnoziarnistego z dodatkiem pasty warzywnej oraz sałatki przygotowanej z świeżych liści rukoli, oliwek i pomidorków koktajlowych. Do picia: szklanka wody mineralnej.

Podsumowanie

Głównym celem diety oczyszczającej jest usunięcie z organizmu człowieka nadmiaru szkodliwych toksyn. Jadłospis diety detoksykującej jest zwykle bardzo restrykcyjny i monotonny. Dlatego też, zaleca się aby nie przestrzegać niniejszego protokołu żywieniowego przez okres dłuższy niż 3 dni. Stosowanie diet oczyszczających przez długotrwały okres może doprowadzić do niedożywienia oraz zaburzeń gospodarko wodno-elektrolitowej, a tym samym do sytuacji zagrożenia zdrowia. W tym miejscu warto także przypomnieć, że prawidłowo funkcjonujący organizm jest zdolny do samodzielnego oczyszczania organizmu. Dlatego też, ważne jest, aby każdego dnia dbać o jego sprawność poprzez przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania oraz systematycznej aktywności fizycznej. Jeśli chcesz zdecydować się na dietę oczyszczającą, przed wprowadzeniem jej zaleceń skonsultuj się z zaufanym lekarzem oraz/lub dietetykiem.

Bibliografia: