Zespół metaboliczny (zespół X) – co powinniśmy o nim wiedzieć?

Czym jest zespół metaboliczny i jak go rozpoznać? W poniższym artykule znajdziesz najważniejsze informacje na temat niniejszego zaburzenia. Dowiesz się również, jak go leczyć oraz jaką dietę stosować w celu złagodzenia objawów.

Szacuje się, iż zespół metaboliczny (znany również jako zespół X) może dotykać blisko 20% naszego społeczeństwa. Otyłość brzuszna, cukrzyca typu II i inne zaburzenia metaboliczne, to choroby, które coraz częściej diagnozowane są wśród polaków w dojrzałym wieku. Niestety, coraz częściej zdarza się również, iż wspomniane choroby współwystępują ze sobą, co może wskazywać na występowanie zespołu metabolicznego, którego nieleczenie może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a nawet do zagrożenia życia.

Zespół metaboliczny – charakterystyka i kryteria rozpoznania

Fakt, iż to choroby związane z układem krążenia (w tym miażdżyca) są odpowiedzialne za większość zgonów w państwach wysoko-rozwiniętych, jest powszechnie znany. Za ich występowanie odpowiedzialny jest między innymi nieodpowiedni styl życia (obfitujący w żywność wysoko-przetworzoną oraz niską aktywność fizyczną), jak również stosowanie wszelkiego rodzaju używek i zmaganie się z problemem chorób cywilizacyjnych, wśród których w niedługim czasie będziemy mogli wyróżnić zespół metaboliczny.

Zespół metaboliczny rozpoznajemy wtedy, gdy (kryteria rozpoznania wg IDF „Światowej Federacji Diabatycznej”):

• Mamy do czynienia z otyłością brzuszną (obwód talii u kobiet powyżej 80cm, obwód talii u mężczyzn powyżej 94 cm);
• Stężenie triglicerydów we krwi pacjenta przewyższa wartość 150 mg/dl;
• Stężenie frakcji cholesterolu HDL jest niższe niż 40 mg/dl (u kobiet) oraz 50 mg/dl (u mężczyzn);
• Ciśnienie tętnicze pacjenta przewyższa wartość 130/85 mm Hg;
• Stężenie glukozy we krwi (badanej na czczo) przewyższa wartość 100mg/dl (wówczas mamy do czynienia z cukrzycą typu II).

Zespół metaboliczny – przyczyny występowania

Wśród najczęstszych przyczyn odpowiedzialnych za występowanie zespołu metabolicznego możemy wyróżnić:

• Występowanie niniejszej choroby u krewnych I stopnia (czynniki genetyczne);
• Nieodpowiedni, ubogi w aktywność fizyczną tryb życia;
• Bogatą w tłuszcze nasycone oraz węglowodany i ubogą w błonnik dietę.

Zespół metaboliczny – leczenie

Leczenie zespołu metabolicznego składa się z wielu czynników (w tym leczenia farmakologicznego oraz odpowiedniej diety). Niemniej jednak, postępowanie terapeutyczne w pierwszej kolejności ma na celu:

• Skuteczne zmniejszenie poziomu złego cholesterolu (frakcji LDL) we krwi pacjenta;
• Znaczące zmniejszenie masy ciała pacjenta, w tym wyeliminowanie otyłości brzusznej;
• Skuteczne zmniejszenie poziomu triglicerydów w badanej krwi pacjenta;
• Podwyższenie poziomu dobrego cholesterolu (frakcji HDL) we krwi pacjenta;
• Skuteczne obniżenie ciśnienia tętniczego; oraz
• Uzyskanie kontroli nad zaburzeniami gospodarki węglowodanowej.

Zespół metaboliczny – wskazania dietetyczne

Dieta osób zmagających się z zespołem metabolicznym powinna być zbilansowana i bazować na świeżych produktach roślinnych. Ponadto, bardzo ważne jest wyeliminowanie tłustych pokarmów oraz takich, które zawierają w sobie dużą ilość węglowodanów. Dodatkowo, pacjenci z zespołem X powinni spożywać 5 pełnowartościowych posiłków o regularnych porach.

Zespół metaboliczny – konsekwencje i powikłania

Występowanie zespołu metabolicznego niesie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Bez wątpienia jest to czynnik wpływający na znaczne zwiększenie ryzyka rozwoju miażdżycy w przyszłości. Dlatego też, pacjent zmagający się z zespołem X (nieprzestrzegający ściśle zaleceń lekarskich oraz zaleceń dietetycznych) może w przyszłości zmagać się z takimi zaburzeniami jak:

• Przewlekła choroba niedokrwienna serca;
• Zawał serca;
• Udar mózgu;
• Zwężenie tętnic szyjnych;
• Przewlekłe niedokrwienie kończyn (dolnych).

W związku z powyższymi konsekwencjami, pacjenci powinni bezwzględnie stosować się do wszelkich zaleceń lekarskich obejmujących zarówno przyjmowanie określanych środków farmakologicznych, jak i modyfikację dotychczasowego stylu życia.