Ksylitol – co to takiego? Kalorie, właściwości, zastosowanie i przepisy

Ksylitol może zastąpić biały cukier w Twojej diecie. Ma niższy indeks glikemiczny, pomaga dbać o zęby, zmniejsza poczucie łaknienia na słodycze; jest po prostu zdrowszy! Możesz go spokojnie używać jako słodzika do herbaty, kawy, deserów i ciast. Musisz jednak uważać na to, by nie stosować go w zbyt dużej ilości, by nie doprowadzić do biegunki i innych problemów trawiennych. Zainteresowany/a tematem? Poniżej znajdziesz kompletny artykuł na temat ksylitolu, a w nim wszystkie informacje, jakich potrzebujesz – m.in. o pochodzeniu, właściwościach, zastosowaniu, kaloriach i cenie ksylitolu. Podpowiadamy też, co lepiej wybrać – ksylitol czy erytrytol i dzielimy się kilkoma przepisami na pyszne dania z ksylitolem.

Spis treści

Ksylitol – co to takiego?

Ksylitol od lat cieszy się dużą popularnością. To jeden z najpopularniejszych zamienników białego cukru, produkowany z kory fińskiej brzozy(ksylitol fiński)lub kukurydzy (ksylitol chiński).W pewnej ilości jest tworzony nawet w ludzkim organizmie! Każdy człowiek wytwarza codziennie około 15 g ksylitolu w procesie metabolizowania. To sprawia, że słodzik jest przez nas dobrze przyjmowany i jest dla nas produktem naturalnym. Słodzik występuje również w niektórych owocach: malinach, śliwkach i truskawkach, a także grzybach i kukurydzy. Zwłaszcza kukurydza jest wykorzystywana w produkcji przemysłowej ksylitolu, jako metoda łatwiejsza i efektywniejsza.

Zaliczamy go do grupy alkoholi cukrowych (chemiczny wzór ksylitolu to C5H12O5). Możesz spotkać się również pod jego zamienną nazwą: cukier brzozowy, a na etykietach produktów znajdziesz go pod symbolem E 967.

Ksylitol zarówno swoim wyglądem, jak i smakiem przypomina tradycyjny cukier biały, ale ze względu na niski indeks glikemiczny, niemal o połowę mniejszą kaloryczność i wiele korzystnych właściwości jest o wiele zdrowszy niż zwykły cukier kuchenny. Stanowi element diety przede wszystkim cukrzyków, osób dbających o dietę i sylwetkę. Ksylitol dodaje się do gum do żucia ze względu na jego korzystny wpływ na zdrowie zębów. Po nałożeniu takiego słodzika na język odczujesz wrażenie chłodu, jak przy mentolu, ale dodany do jedzenia nie daje takiego efektu. Niektóre osoby odczuwają ksylitol jako słodszy od zwykłego cukru, ale ogólnie można uznać, że słodycz tego słodzika i cukru kuchennego jest zbliżona.

Ksylitol fiński a chiński – jaka różnica?

Ksylitol fiński produkowany jest w sposób prosty i bez użycia kwasów oraz grzybów, które miałyby wydobywać potrzebne ksylany z brzozowej kory. Jest więc produktem bardziej przyjaznym środowisku i zdrowszym, bo w procesie jego produkcji nie wykorzystuje się roślin modyfikowanych genetycznie ani dodatkowych procesów chemicznych.

Ksylitol chiński powstaje na bazie kukurydzy. Wraz z postępem rozwiązań biotechnologicznych zauważono, że taka produkcja jest efektywniejsza i tańsza. Niestety także bardziej szkodliwa dla środowiska oraz człowieka, bo w procesie tworzenia w wielu przypadkach wykorzystuje się kukurydzę modyfikowaną genetycznie.

Mając więc do wyboru ksylitol fiński i chiński, warto wybrać ten pierwszy – zarówno ze względu na środowisko naturalne, jak i zdrowie.

Ksylitol – właściwości

Czy ksylitol jest zdrowy? Tak. I wskazują na to jego liczne korzystne właściwości.

Ksylitol – indeks glikemiczny

Słodzik ten zaliczany jest do grupy polioli – węglowodanów charakteryzujących się wolniejszym wchłanianiem w przewodzie pokarmowym oraz metabolizmem praktycznie niezależnym od udziału insuliny. Dzięki temu indeks glikemiczny cukru brzozowego wynosi zaledwie 8 i zmniejsza ryzyko wystąpienia podwyższonego poziomu cukru we krwi. Dlatego też ksylitol z powodzeniem może stosowany być w diecie osób zmagających się z problemem insulinoodporności lub cukrzycy.

Ksylitol – kcal

Cukier brzozowy wykazuje prawie o połowę (40%) niższą zawartość kalorii w porównaniu do tradycyjnego cukru białego. Dlatego też zalecany jest osobom z problemem nadwagi lub tym, które mają zamiar zrzucić nadmiar zbędnych kilogramów. Mimo o wiele niższej kaloryczności jest bardzo słodki, co czyni go niezwykle atrakcyjną alternatywą dla białego cukru.

Ksylitol a próchnica zębów

Według licznych badań naukowych stosowanie ksylitolu w roli naturalnego zamiennika białego cukru pozytywnie wpływa na zmniejszenie objawów związanych z próchnicą zębów. Cukier brzozowy jest bowiem w stanie skutecznie przywrócić prawidłowy poziom kwasowości śliny, tworząc swego rodzaju ochronę dla naszych zębów. Ponadto odpowiedzialny jest za hamowanie rozwoju bakterii w jamie ustnej.

Ksylitol a odporność

Cukier brzozowy skutecznie reguluje stan równowagi gospodarki kwasowo-zasadowej naszego organizmu. W związku z tym hamuje rozwój szkodliwych bakterii i grzybów odpowiedzialnych za powstawanie licznych infekcji.

Ksylitol a choroby układu kostnego

Ksylitol wykazuje pozytywny wpływ w kontekście układu kostnego. Może zwiększyć utraconą wraz z wiekiem gęstość kości. Wszystko to za sprawą poprawy przyswajalności wapnia odpowiedzialnego za proces mineralizacji, do której dochodzi po wprowadzeniu cukru brzozowego do diety. Nic dziwnego, że słodzik ten zalecany jest osobom zmagającym się z problemem osteoporozy oraz dzieciom w wieku przedszkolnym, u których dopiero rozwija i umacnia się cały układ kostny.

Ksylitol w ciąży

Kobiety w ciąży docenią łatwą przyswajalność i prozdrowotne właściwości ksylitolu. W przeciwieństwie do białego cukru słodzik ten nie powoduje bowiem zaparć, stanów zapalnych, osłabienia ani ubytków w obrębie zębów i kości. Pozwala cieszyć się słodyczą w okresie ciąży.

Ponadto:

• sprawdza się jako aerozol do nosa, bo ma bakteriobójcze właściwości – np. powstrzymuje rozwój StreptococcusPneumoniae powodujących zapalenie ucha środkowego;
• utrudnia rozwój grzybicy i drożdżaków w przewodzie pokarmowym – może być wykorzystywany jako ochrona przed bakteriami HelicobacterPylori;
• ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że udział insuliny w jego metabolizowaniu jest bardzo mały (mogą stosować go diabetycy).

Erytrol czy ksylitol – co lepsze? Porównanie

Więcej na temat erytrolu przeczytasz w tym artykule.

Stewia czy ksylitol – co wybrać?

W swoich właściwościach stewia i ksylitol są bardzo podobne. Różnice występują przede wszystkim w kaloryczności – w stewii jest ona zerowa, a w przypadku ksylitolu o 40% mniejsza niż cukru białego, a także smaku – ksylitol smakuje niemal tak samo, jak cukier kuchenny, a stewia pozostawia w ustach specyficzny, gorzki posmak, który nie każdemu będzie odpowiadał.

Ksylitol a cukier – przelicznik

Chcesz wprowadzić ksylitol do swojej diety i zastanawiasz się, ile ksylitolu zamiast cukru stosować w kuchni? Jako że ich słodycz jest niemal taka sama, sprawa jest bardzo prosta – stosuj ksylitol w takiej samej ilości, w jakiej stosowałeś/aś cukier biały.

Ksylitol – biegunka. To możliwe

Jeśli chcesz uniknąć nieprzyjemnych objawów wprowadzenia ksylitolu do diety, pamiętaj, by nie przekraczać zalecanej dziennej porcji jego spożycia (15 g).

Ksylitol – gdzie kupić?

Obecnie cukier brzozowy jest o wiele łatwiej dostępny niż jeszcze kilka lat temu. Znajdziesz go przede wszystkim w stacjonarnych i internetowych sklepach ze zdrową żywnością, głównie w formie proszku i opakowaniach 500-gramowych i 1-kilogramowych. Pamiętaj, że to ksylitol fiński jest najzdrowszy; unikaj jego chińskiego, produkowanego na masową skalę odpowiednika.

Ksylitol – cena

Za największą wadę cukru brzozowego uznaje się jego cenę. Ta nadal jest dość wysoka, bo wynosi około 37 zł za kilogram. Kiedy jednak pomyślisz o zaletach tego słodzika, szybko dojdziesz do wniosku, że jest on wart swojej ceny.

Pyszne i sprawdzone przepisy z ksylitolem

Pomarańczowe ciasto z ksylitolem

Składniki:

• 350 g migdałów,
• 250 g ksylitolu,
• 2 pomarańcze,
• 3 jajka,
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia.

Przygotowanie:

Pomarańcze włóż do garnka i zalej zimną wodą. Przykryj pokrywką i doprowadź do wrzenia. Gotuj na wolnym ogniu przez 1 godzinę. Potem pomarańcze osuszi ostudź. Piekarnik nagrzej do temperatury 170°C. Okrągłą formę do pieczenia o średnicy 22 cm dokładnie wysmaruj masłem.Całe pomarańcze razem ze skórą smiksujblenderem na papkę.Wymieszaj masę pomarańczową, jajka, cukier, mielone migdały i proszek do pieczenia. Wyłóż ciasto na blachę i piecz przez 1 godzinę, a po upływie tego czasu sprawdź, czy ciasto w środku jest suche.Po upieczeniu pozostawje do wystygnięcia w formie do pieczenia.Ciasto podawaj samo, z lodami waniliowymi lub z naturalnym gęstym jogurtem. Smacznego!

Bezglutenowy chleb gryczany z ksylitolem

Składniki:

• 1 i 1/2 szklanki mąki gryczanej,
• 1 i 1/2 szklanki mąki ryżowej,
• 1 i 1/2 szklanki mąki z amarantusa,
• 2/3 szklanki mąki ziemniaczanej,
• 3 łyżki zmielonego siemienia lnianego,
• 7 g suchych drożdży,
• 2 łyżki ksylitolu,
• 2 łyżki oleju,
• sól,
• tłuszcz i mąka do formy,
• amarantus ekspandowany do posypania.

Przygotowanie:

Siemię lniana zalej 200 ml wrzącej wody, odstaw na 10 minut i zblenduj. Połącz wszystkie mąki, drożdże, cukier i 1 łyżeczkę soli. Dodaj siemię lniane, olej i około 500 ml wody. Ciasto powinno mieć konsystencję budyniu, a gdy jest zbyt gęste, dolej do niego wody.Formę natłuść i wysyp mąką z amarantusa. Przełóż ciasto, wyrównaj mokrą ręką lub łyżką, natnij, posyp amarantusem ekspandowanym. Przykryj mokrą ściereczką i odstaw na 40 minut do wyrośnięcia. Piecz 50-60 minut w piekarniku w temperaturze 180°C. Odstaw do ostygnięcia, a później zajadaj!

Kruche migdałowe ciastka z ksylitolem

Składniki:

• 250 g masła,
• 150 g ksylitolu + odrobina do obtoczenia,
• 1 jajko,
• 450 g mąki pszennej,
• 130 g mielonych migdałów,
• kilka kropli olejku migdałowego.

Przygotowanie:

Masło utrzyj z ksylitolem na puszystą masę. Dodaj jajko, mąkę, olejek migdałowy i mielone migdały. Dokładnie i szybko wyrób ciasto – powinno mieć zbitą formę; jeśli jest zbyt rzadkie, dodaj do niego więcej mąki. Z tak przygotowanego ciasta uformuj wałki o średnicy 4-5 cm, owiń je w folię spożywczą i włóż do lodówki na około 30 minut do schłodzenia.Następnie wyjmij i pokrój je na kawałki grubości 0,5 cm. Korzystając z ulubionej foremki wytnij ciasta i ułóż je na wyłożonej papierem do pieczenia blaszce. Ciastka nie będą rosnąć, więc możesz śmiało ustawić je blisko siebie. Następnie włóż je do piekarnika rozgrzanego do 180°C i piecz przez 15 minut, aż się zarumienią. Na końcu ostudź i obtocz w miałkim ksylitolu. Smacznego!

Wiesz już, że ksylitol (cukier brzozowy) to słodzik, który warto wprowadzić do kuchni jako zamiennik białego cukru. Jeśli tylko nie zniechęci Cię jego cena i będziesz stosować go z rozwagą (nie więcej niż 15 g dziennie), na pewno wspomoże Twoje zdrowie, a Ciebie w walce z nadmiernymi kilogramami. Pozwoli Ci też cieszyć się słodyczą mimo cukrzycy.